Geçtiğimiz günlerde, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çeşitli yabancı finans kuruluşlarına yurt dışı sermaye piyasalarına tahvil ihracatı için yetki verilmişti. Bu kuruluşlar arasında ING Bank, J.P. Morgan ve Standard Chartared bulunmaktadır. Nisan 2023 tarihi itibariyle bahse konu çalışmalar kapsamında 7 yıl vadeli 2,5 milyar dolar değerinde tahvil ihracının gerçekleştirildiği öğrenilmiştir.
Alınan bu 2,5 milyar dolarlık borç ile devletin tahvil ihraç etmek suretiyle Ocak 2023’ten bu yana toplamda 7,5 milyar dolar borçlandığı bilinmektedir. Söz konusu şekilde borçlanma, 2022 yılının tamamında 5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca bu ay (Nisan 2023) içerisinde alınan dış borcun faiz oranı ise %9.3 olmuştur. Bu oran Avrupa ülkelerinin ortalama borçlanma maliyetinin yaklaşık 3 katıdır.
Borçlanmaya Neden Olan Unsurlar
Hazinenin tahvil ihracına gitmesine ve dış borçlanmaya başvurmasına neden olan unsurlar arasında bütçe açığı, dış ticaret açığı, yüksek kamu borcu, düşük ekonomik büyüme ve yüksek faiz oranları bulunabilir. Bu gibi sebepler yanında bazı özel durumlar için de borçlanma söz konusu olabilir.
Döviz ihtiyacına bağlı olarak dış borçlanma bunlardan birisidir. Türkiye’de de hem gerçek hem tüzel kişilerin döviz talebini karşılamak ve döviz fiyatlarının hızlı yükselişini önlemek için piyasaya döviz arzı gerçekleştirilir.
Borçlanma Sonrası Döviz Kurları
Borçlanmanın döviz kurları üzerinde çok hızlı ve çok büyük bir etkisi olmayacağı tahmin edilmektedir. Şöyle ki, yapılan tahvil ihracı ile elde edilen yabancı kaynağın çok yüksek bir tutar olduğu söylenemez. Bunun yanında kurlar temelde arz-talep faktörü ile fiyatlandığı için piyasa sürülen döviz tek başına kurları belirlemeye etki edemez.
Oluşabilecek belli düzeydeki etki de uzun süreli olamaz. Diğer taraftan kurların dengeli bir trend yakalayabilmesi için dış ticaret açığının azalması, politika faizinin yükseltilmesi gibi bir dizi önlem alınması gerekir.
Döviz Kurlarının Baskılanması
Bireyler yatırım amaçlı birçok enstrümana başvurabilmektedir. Dövize yatırım yapmak her ne kadar belli süre paranın değerini koruyabilse de en iyi yatırım araçları arasında ilk sıralarda yer almayabilir. Çünkü doların kendi ülkesi olan ABD’de de enflasyon faktörü vardır.
Bunun yanında Türkiye’de döviz kurlarının baskılanması için makas aralığının açılması, yüksek tutarda satışın izne tabi olması gibi uygulamalar da bulunmaktadır. Ancak yatırımcılar forex uygulaması üzerinden dövizde alım satım yönlü pozisyon açabilirler. Bu noktada en iyi forex şirketleri ile çalışmak önemlidir.
Forex Piyasası
Forex, birçok avantajı olan bir piyasadır. Ancak internet üzerinden hizmet sunduğunu iddia eden forex sitelerine dikkat etmek gerekir. Aracı kuruluşlar hem faaliyet gösterdikleri ülkelerin yetkili kurullarından hem de uluslararası kabul görmüş kuruluşlardan izin ve yetkilendirmesi belgesi almalıdır.
Bu işlemi Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu yürütmektedir. Forex yatırımcıları da SPK onaylı forex şirketleri nezdinde tuttukları teminatları ile güvenli işlem yapabilir.
